среда, 24 октября 2012 г.

ՎԵՐՋԻՆ ԾՈՒԽԸ


Աթոռը  ճոճվում  էր  նրա  մարմնի  ծանրությունից: Այդ  օրը  հատկապես  ծանրացած  էր, ծանրացած  մարմնով, հոգով: Հայացքը  հառել  էր  առաստաղին. ո՛չ  աջ, ո՛չ  ձախ: Վարագույրները  խաղում  էին  քամու  հետ` չնկատելով  նրան: Կարծես  այդ  օրը  ոչ  ոք  չէր  նկատել  նրան: Միայն  ինքն  էր  ու  ծխախոտը: Գիշատչի  նման  իր  զոհին  տանում  էր, դնում  շուրթերի  արանքում  ու  անհագ  գազանի  նման , բայց  միևնույն  ժամանակ  շատ  նուրբ  ու  զգույշ  քաշում  այդ  թույնը: Թույն, որի  “հակա”-ն  իրեն  պետք  էլ  չէր: Կարծես  վերջին  անգամ  էր  բերանում  զգում  ծխի  տաքությունը  ու  չէր  ուզում  քթի  անցքերից  բաց  թողնել  թույնի  ծվենները: Իսկ  ծուխը  դանդաղ  ու  հանդիսավոր  բարձրանում  էր  վեր, դառնում  ոլորապտույտ, նրան  մոլորեցնող  մի  ճանապարհ, ապա արագ  ձևափոխվելով` կանգնում  նրան  դեմ  դիմաց, նմանվում  այն  սիրտ  կեղեքող, հոգեցունց  դիմագծերին, որ  բնավ  պետք  չէին  նրա  աչքերն. առանց  այն  էլ  աչքերում  պահած  ուներ  այդ  դեմքը: Ու  դրանից  ավելի  էր  ցավում  ներսը: Ամբողջ  սենյակն  էր  լցվել  ծխով: Մթության  մեջ  երևում  էին  միայն  մերթընդմերթ  ճոճվող  աթոռն  ու  նրա  աչքերը: Դրանց  փայլն  էր  մատնում, որ  աթոռի  տերն  ու  տիրականը  ինքն  է: Բայց  դա  այն  փայլը  չէր: Չէ՛, դրանք  թաց  աչքեր  էին, մաքուր  ու  պարզ  արցունքներից  փայլող  աչքեր: Պատճառը  ծո՞ւխն  էր, թե՞…                              
Գուցե  և  խենք  էր, հիվանդ, ցնդած, գազազած, թմրած  կամ  էլ  ուղղակի  հոգնած: Հարցականները  աչքերի  դիմաց  ոլորվում  էին  ծխի  հետ  ու  բարձրանում  վերև: Սենյակը  լի  էր  մոխրագույն  ծխով  և  հազար  ու  մի  սև  հարցերով: Ու  թեև  հեռախոսը  ականջ  ծակող  մի  երգ  էր  ասում, նա  մնում  էր  աթոռին  գամված` անշուշտ  ծխախոտը  շրթունքների  արանքում: Թեյը  վախուց  էր  սառել, բայց  նրա  ներսում  հրկիզվում  էր  մի  կրակ, որ  անհնար  էր  սառեցնել: Քամին  էլ, վարագույրների  հետ  խաղից  հոգնած, թափանցում էր  նրա  ոսկորներ  մեջ: Սկսվել  էր  ծխի  ու  քամու  անհավասար  պայքար, իսկ  նա  միշտ  էլ  ծխի  կողմից  էր  եղել: Ծուխն  էր, որ  թմրեցրել  էր  նրան:                                                       
Առավոտյան  աթոռը  դեռ  նույն  անձայն  շարժումով  ճոճվում  էր, հետ  ու  առաջ  գնում` ցրելով  հատակին  թափվող  մոխիրը  սենյակի  տարբեր  անկյուններվ:Չէր  փոխվել  նրա  հայացքը, փոխվել  էր  առաստաղի  գույնը: Սենյակը  լցված  էր  ծխի  տհաճ  հոտով, նույն  մոխրագույն  ծխի, որ  խտացել  ու  ծանրացել  էր  նրա  գլխին: Ծուխը, նրա  վերջին  ծուխը… 




понедельник, 1 октября 2012 г.

ԿԱՐՈՏԻ ՈՒԺԸ







Կա  մի  աշխարհ  մեր  աշխարհում` ինձ  հարազատ, ձեզ  անծանոթ:                                      
Ուր  էլ  լինեմ` կանչում  է  նա  հարազատ  ձայնով  ու  սրտագին,                                                         
Ապրում  է  նա  իմ  հոգու  մեջ  իբրև  անբառ, համր  կարոտ,                                                                
Իբրև  լեգենդ  դեռ  չգրված, իբրև  մի  երգ  անտպագիր:                                                                                                                                            
                                                                          Պ.ՍԵՎԱԿ  

Երբևէ  “կարոտի”  հետ  մնացե՞լ  եք  մենակ։ Իսկ  ես  պատասխանի  չեմ  էլ  սպասի, քանզի  կարոտը  հասցե  չի  հարցնում, գալիս  է  ճիշտ  ժամանակին, չոքում  դռանդ։ Իսկ  ո՞վ  կհամարձակվի  չբացել: Թե՞  դա  դուք  չեք, այլ  ձեռքը  ձեր, որ  մեքենաբար  բացում  է  դուռը: Իսկ  “կարոտը”  քաղցած  գազանի  պես  հարձակվում  է: Եվ  ամեն  օր  ստիպված  ես  կերակրել  նրան, որ  բերանը  փակ  պահի  ու  չխոցի, չծակծկի  քեզ: Զարմանալի  բան. ընդհամենը  հինգ  բառ, բայց  արի  ու  տես, որ  դրանք  քեզ  խեղճացրել, ճզմել, դարձրել  են  անպաշտպան  մարդ: Մա՞րդ, այո՛, այս  անգամ  “մարդ”, որովհետև  կարոտի  հետ  է  մարդը  մարդ, կարոտի  հետ  է, որ  իջեցնում  է  դեմքի  վրայից  բոլոր  դիմակները: Եվ, օ՜  զարմանք. առանց  դիմակ  դու  նմանում  ես  նորածին  անմազ  ու  անպաշտպան  մի  ձագի:                           
Այսպիսով` ամբողջ  դահլիճը  դատարկ  է: Չնայած  դրան` դուք  ունեք  ընդամնեը  մեկ  տոմս։ Մյուսները  չեն  եկել. համարձակությունն  է  կորել:  Իսկ  խիզախներից  մնացել  եք  դուք: Ինչ  էլ  լինի  պիտի  մտնեք  ներս: Նա  այնտեղ  է, հասկանո՞ւմ  ես, այնտե՛ղ: Կարոտն  էլ  կողքից  խեղդում  է, կախվել  է  պարանոցիցդ: Եվ  արդեն  դահլիճում  քարացել  ես  դու` “կարոտի”  գիրկն  ընկած։ Հիմա  դու  ես  նրա  գրկում: Իսկ  “նա”  փակել  է  աչքերդ  ու  մոռացրել  ամեն  ինչ: 
   Ախր  սա  ի՞նչ  բան  է: Թո՛ղ  տեսնեմ, թո՛ղ  կարոտեմ, “կարո՛տ”:  
Բայց  չէ՞  որ  աչքերը  բաց  թողնելու  դեպքում  դրանք  կվազեն  դեպի  նա: Իսկ  ո՞ւր կմնա  “կարոտը”: “Կարոտին”  կմոռանաս: Կտեսնես  նրան  ու  “կարոտին”  կցրես  երևակայության  քո  ամպերից: Բայց  մեկ  է, “կարոտն”  այնքան  ուժեղ  է, որ  աչքերդ  այդպես  էլ  չեն  բացվում:   
Դահլիճում  մնում  ես  քարացած  կանգնած: Գուցե  նրա  աչքերն  էլ  են  փակ: Ու  մի  պահ  նրա  “կարոտն”  ու  քոնը  հանդիպում  են  իրար. այնքա՜ն  մտերիմ  և  այնքա՜ն  օտար: Աչքերը  բաց  են  արդեն, ազատ: Դրանք  արդեն  կարոտած  աչքեր  չեն, այլ  զղջման  խոսքեր  ասող  աչքեր: Զղջման, բայց  և  այնքա՜ն  ուշացած: Այդ  վայրկյանին  է, երբ  հասկանում  ես, որ  մեղավոր  ես  հույսի  համար, որ  չարդարացավ  ո՛չ  քո  մեղքով, մեղավոր  ես  այն  բարի  սրտի  համար, որ  չարացավ  ո՛չ  քո  մեղքով: Հասկանում  ես, որ  մեղավոր  ես  այն  ներման  համար, որ  բռնությամբ  քո  լայն  սրտից  վտարեցիր:                                                                            
Որոշումը  կայացված  է… 
  Հե՛տ  արի, “կարո՛տ”, արի՛, գրկի՛ր  ինձ: Ես  մնալ  կարող  եմ, կարող  եմ  ու  պարտավոր, բայց  ճիշտն  ասած` ընդհանրապես  մեղա  գալու  քիչ  բան  ունեմ:                            
 Հե՛տ  արի, “կարո՛տ”…